Wpływ medycznej marihuany na psychomotorykę, ryzyko związane z prowadzeniem pojazdów pod wpływem THC, a także dostępne ograniczenia i wytyczne dla pacjentów.
W związku z niedawnym zatrzymaniem aktora pod wpływem środków odurzających, pojawiły się pytania dotyczące możliwości stosowania medycznej marihuany w leczeniu. W oświadczeniu, mężczyzna zapewnił, że stosuje medyczną marihuanę jako część swojego leczenia. Pacjenci zadają wiele pytań odnośnie prowadzenia pojazdów po zastosowaniu medycznej marihuany. Czy jest to możliwe?
Prawo w Polsce
Jazda samochodem pod wpływem substancji odurzających, w tym medycznej marihuany, stanowi przestępstwo zgodnie z obowiązującymi przepisami. Jednakże, w odróżnieniu od alkoholu, nie ma ustalonego dopuszczalnego poziomu THC we krwi. Dlatego też, niezależnie od celu zażywania marihuany – czy to dla celów medycznych, czy rekreacyjnych – prowadzenie pojazdu jest niezgodne z prawem i grozi surowymi konsekwencjami.
W Polsce brak jest uregulowań prawnych dotyczących dopuszczalnej ilości substancji odurzających lub psychoaktywnych we krwi. Zgodnie z obowiązującymi przepisami, posiadanie i stosowanie tych substancji jest nielegalne, co skutkuje brakiem ustalonych norm i dopuszczalnych stężeń we krwi.
W przypadku prowadzenia pojazdów, decydujący jest wynik testu narkotykowego, a nie konkretne stężenie substancji we krwi. Na przykład, po spożyciu marihuany stężenie THC we krwi może wynosić 200 ng/ml, jednak kilka tygodni po spożyciu stężenie to spada do 5 ng/ml. Ostatecznie, pozytywny wynik testu narkotykowego stanowi przestępstwo, bez względu na cel stosowania medycznej marihuany.
Co grozi za prowadzenie samochodu pod wpływem marihuany ?
W Polsce nie dokonuje się rozróżnienia między zatrzymaniem kierowcy pod wpływem marihuany medycznej czy rekreacyjnej. Według przepisów, marihuana jest traktowana jako narkotyk, a prowadzenie pojazdu pod jej wpływem jest zabronione. Zgodnie z artykułem 178a §1 Kodeksu Karnego, osoby, które prowadzą pojazd mechaniczny w ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego, podlegają grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.
Jeśli osoba zatrzymana wcześniej była skazana za prowadzenie pojazdu w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego, bądź w okresie obowiązywania zakazu prowadzenia pojazdów, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat. Prowadzenie pojazdu pod wpływem środka odurzającego może również stanowić wykroczenie. W takim przypadku obowiązuje Art. 87 § 1 Kodeksu Wykroczeń, zgodnie z którym osoby prowadzące pojazd mechaniczny w ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym w stanie po użyciu alkoholu lub podobnie działającego środka, podlegają karze aresztu albo grzywny nie niższej niż 50 złotych.
W przypadku popełnienia wykroczenia, sąd może orzec zakaz prowadzenia pojazdów. Dodatkowo, przepisy przewidują surowsze kary dla osób, które pod wpływem środków odurzających spowodują wypadek.
Jak interpretować prawo ?
W polskim prawie, prowadzenie pojazdu pod wpływem środka odurzającego regulują zarówno Kodeks Karny, jak i Kodeks Wykroczeń. Niestety, brak jednoznacznej definicji tych pojęć powoduje, że granica między nimi bywa niejasna i zależy od podejścia funkcjonariuszy.
Jeśli zostanie udowodnione, że osoba zatrzymana była pod wpływem środka odurzającego, co mogło wpłynąć na jej sprawność psychomotoryczną, zostanie pociągnięta do odpowiedzialności na podstawie przepisów Kodeksu Karnego.
Natomiast, w przypadku braku jednoznacznych dowodów na wpływ środka odurzającego na prowadzenie pojazdu, zatrzymany będzie odpowiedzialny na podstawie przepisów Kodeksu Wykroczeń. Aby określić wpływ środka odurzającego na organizm, niezbędne jest ustalenie dowodów, takich jak badania lub zeznania świadków, które potwierdzą sposób zachowania osoby zatrzymanej. Biegli na tej podstawie określą stopień zaburzenia świadomości sprawcy.
Jak długo THC utrzymuje się w organizmie ?
Wiele zależy od indywidualnych cech organizmu oraz częstotliwości stosowania. Przyjęcie marihuany regularnie przez długi czas może skutkować jej wykryciem nawet do kilku miesięcy po zaprzestaniu stosowania, zwłaszcza w przypadku testów na obecność narkotyków.
Jeśli podczas kontroli drogowej zostanie przeprowadzony test na obecność substancji odurzających i zostanie wykryta obecność marihuany, kierowca może stracić prawo jazdy.
Działanie niepożądane po medycznej marihuanie wpływające na prowadzenie pojazdów
Prowadzenie pojazdów pod wpływem składników konopi niesie ze sobą zwiększone ryzyko wypadku drogowego, ze względu na krótkotrwałe negatywne działanie kannabinoidów na funkcje psychomotoryczne. Najczęściej występującymi niepożądanymi skutkami wpływu kannabinoidów na zdolność prowadzenia pojazdów są: zaburzenia koordynacji, osądzenia sytuacji, euforia, upośledzenie pamięci krótkotrwałej i przetwarzania informacji, zawroty głowy, senność oraz możliwość omdlenia.
Zaleca się wstrzymanie się od prowadzenia pojazdów mechanicznych od 4 do 8 godzin po przyjęciu leku, w zależności od indywidualnej reakcji pacjenta. W Polsce najczęściej stosowaną formą medycznej marihuany jest susz, a zaakceptowaną formą podania leku jest waporyzacja (inhalacja).
Zgodnie z wytycznymi College of Family Physicians of Canada, okres powstrzymania się od prowadzenia pojazdów po inhalacji wynosi 4 godziny, po spożyciu doustnym 6 godzin, a w przypadku wystąpienia stanów euforycznych – 8 godzin po inhalacji lub spożyciu doustnym. Należy pamiętać, że wpływ marihuany medycznej na organizm może być różny u różnych pacjentów, dlatego warto skonsultować się z lekarzem, aby ustalić indywidualny czas powstrzymania się od prowadzenia pojazdów po przyjęciu leku.
Czy możliwa jest zmiana prawa ?
W grudniu 2019 roku poseł Jarosław Sachajko oraz Paweł Szramka skierowali interpelację do Ministerstwa Zdrowia w sprawie dopuszczalnych poziomów składników konopi medycznych i siewnych, takich jak THC, w organizmie. Zwrócili uwagę na brak uregulowań prawnych, który powoduje trudności, w tym fakt, że osoby, które nie stosowały konopi od dłuższego czasu, mogą mieć pozytywny wynik narkotestu podczas zatrzymania przez policję. Niestety, ich starania w celu zmiany przepisów w tym zakresie zostały odrzucone.
Prowadzenie pojazdów pod wpływem medycznej marihuany jest zabronione, a kary za naruszenie prawa są surowe. Polska nie ma ustalonych dopuszczalnych poziomów składników konopi medycznych i siewnych (THC) we krwi, jak ma to miejsce w niektórych krajach UE i USA. W świetle tego, zmiany w przepisach są niezbędne, ponieważ szkodzą one pacjentom, którzy korzystają z medycznej marihuany w leczeniu swoich dolegliwości.
Wiele krajów, mimo podobnych restrykcji, określa dopuszczalny poziom metabolitów THC we krwi, co pozwala na prowadzenie pojazdów po zastosowaniu konopi. Pacjenci stosujący medyczną marihuanę powinni wstrzymać się od prowadzenia pojazdów mechanicznych, zwłaszcza bezpośrednio po inhalacji lub spożyciu doustnym. Najlepiej jest poczekać kilka godzin przed prowadzeniem pojazdu, a indywidualny czas oczekiwania zależy od sposobu przyjmowania marihuany i reakcji organizmu na jej działanie.
